Καταγραφή - Αξιολόγηση των Αγροτοβιομηχανικών Ιστορικών Κτηρίων στην Περιφέρεια Κρήτης
Φορέας ανάθεσης: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ / ΠΛΟΗΓΟΣ, Εκπαιδευτική - αναπτυξιακή
Χρονική περίοδος: 2020-22
Ομάδα έργου:
Νίκος Σκουτέλης καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης - Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Μάνος Νικηφόρος αρχιτέκτων μηχανικός ΑΠΘ
Γιώργος Κοκολάκης αρχιτέκτων μηχανικός ΑΠΘ
Δημήτρης Γρηγοριάδης αρχιτέκτων μηχανικός ΠΚ - περιβαλλοντολόγος Π. Αιγαίου
Κωνσταντίνος Περάκης μηχανικός σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων - MSc Αrchitecture, Building and Planning, Eindhoven
Γιάννης Τρουλλινός τελειόφοιτος αρχιτέκτων Π.Κ.
Κωνσταντίνα Μπουμπουλάκη αρχιτέκτων μηχανικός Π.Κ. - MSc ΑΠΘ
Αφροδίτη Λαγουδάκη τελειόφοιτος Σχολής Αρχιτεκτόνων Π.Κ.
Γιάννης Κορκίδης τελειόφοιτος Σχολής Αρχιτεκτόνων Π.Κ.
Κωνσταντίνος Σιγάλας τελειόφοιτος Σχολής Αρχιτεκτόνων Π.Κ.
Βασίλης Τουρλίδας τελειόφοιτος Σχολής Αρχιτεκτόνων Π.Κ.
Στην παρούσα συγκυρία, η Περιφέρεια Κρήτης και οι αναπτυξιακοί φορείς που συμμετέχουν στην εφαρμογή των προτάσεων του χωροταξικού σχεδιασμού προσπαθούν να οργανώσουν συνάφειες μεταξύ των δημιουργικών δυνάμεων στις πόλεις και στην ύπαιθρο, με σκοπό την αλληλεπίδραση των χώρων και των διαδικασιών παραγωγής. Παράλληλα, ο επιχειρηματικός κόσμος του τουρισμού και της αναψυχής στοχεύει στην διασύνδεση με τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα παραγωγής, στην προοπτική επέκτασης του χώρου κίνησης των επισκεπτών και του χρόνου παραμονής τους σε όλη τη διάρκεια του έτους. Βασική στόχευση αποτελεί η ενεργοποίηση της υπαίθρου και η απόδοση νέας δυναμικής στις δυνατότητες των χώρων και των ανθρώπων της.
Στην παρούσα προσέγγιση γίνεται προσπάθεια να μελετηθούν τα απομεινάρια της βιοτεχνικής και αγροτικής δραστηριότητας, τα κτήρια δηλαδή που φιλοξένησαν διαχρονικά την οικονομική και κοινωνική ζωή της προβιομηχανικής εποχής. Επιχειρείται ο εντοπισμός των διαφορετικών τύπων, διερευνώντας την επιρροή των επιμέρους συνθηκών του τόπου και των επικρατούντων συστημάτων αλληλεξάρτησης, που άλλοτε επιβάλλει η γεωμορφολογία, άλλοτε οι διοικητικές επικράτειες και άλλοτε οι ιστορικές συγκυρίες. Μέσα από τη μελέτη των κτηριακών αυτών δομών περιγράφεται η διαδρομή και η εξέλιξη ενός παραγωγικού μοντέλου που χαρακτήρισε την κρητική επικράτεια μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
Το ευρύτερο πρόγραμμα της Περιφέρειας Κρήτης «Κρητική Διατροφή», μέσα από την καταγραφή και τεκμηρίωση των αγροτοβιομηχανικών ιστορικών κτηρίων του νησιού, φιλοδοξεί να δημιουργήσει την βάση, πάνω στην οποία θα μπορέσουν να ευδοκιμήσουν επόμενες επιλογές σχετικά για την εμπλοκή των ιστορικών αυτών δομών στη νέα προοπτική της καλλιέργειας ενδημικών ποικιλιών και της επεξεργασίας της πρώτης ύλης με όρους αειφορίας. Η καταγραφή αφορά σε νερόμυλους, ανεμόμυλους, λιοτρίβια, φάμπρικες, ρασοτριβές, μαντάνια, αλλά και σε στεγασμένα πατητήρια, σε αγροτικές αποθήκες κ.ά.
Στις επιμέρους πινακίδες ανά κτήριο, καταγράφονται: η δημοτική ενότητα, ο οικισμός αναφοράς, η περίοδος κατασκευής, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το καθεστώς θεσμικής προστασίας του, η δομή του κτηρίου, η κατάσταση διατήρησης του κτηρίου, το μέγεθος και τα γεωμετρικά του χαρακτηριστικά με κείμενο, σκίτσο και φωτογραφίες.